Een veteraan komt uit een oorlogsgebied, de meeste kunnen zich weer aanpassen aan onze maatschappij, echter zijn er ook veteranen die hulp nodig hebben.
Bron: Stichting Veteranen 2 Can Rule
Een zorgboerderij voor oud-militairen die in psychische nood verkeren na het werken in oorlogsgebieden. Het is een initiatief van oorlogsveteraan Boudewijn Kok uit Dedemsvaart, die samen met Aly en Albert Postma de Reestdal-idylle oprichtte. Het is een plek in IJhorst waar oud-soldaten tot rust kunnen komen. De opening van het uitrusthuis is volgende maand.
Soms krijgen militairen na terugkomst van uitzending naar oorlogsgebieden kortsluiting in het hoofd. Boudewijn Kok had het ook. Hij zat in juli 1995 als VN-soldaat van Dutchbat in Srebrenica. Na zijn terugkeer raakte hij geestelijk in de knoop. Het kostte hem twee relaties, z’n baan en op een gegeven moment stond hij tussen de spoorrails om er een eind aan te maken. Kok zocht hulp en kreeg met moeite zijn leven weer op de rit.
Als je bij de politie gaat werken, is één ding zeker: geen moment is hetzelfde. Confrontaties met leed, gruwelijkheden, dood en agressiviteit zijn aan de orde van de dag. Gemiddeld ontwikkelt 5 tot 7 procent van de politiemensen na heftige incidenten een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Professor Gersons van de AMC politiepoli deed jarenlang onderzoek en behandelde getraumatiseerde agenten. ‘Vooral het onverwachtse hakt erin.’
Het spookt voortdurend door het achterhoofd
Na het meemaken van een traumatische gebeurtenis worden mensen vaak gespannen, bang of verdrietig. De gebeurtenis spookt voortdurend door het achterhoofd en er kunnen lichamelijke klachten ontstaan zoals hyperactiviteit, slapeloosheid, schrikachtig en nachtmerries. Maar waar ligt eigenlijk de grens tussen een heftig incident en een traumatisch incident? Wanneer worden klachten een stoornis? Professor Gersons: ‘Natuurlijk zijn sommige dingen die politiemensen meemaken heel erg. Maar de term traumatisch wordt vaak ten onrechte gebruikt, waardoor problemen soms erger worden gemaakt dan ze zijn. Veel klachten gaan – ook zonder behandeling – vanzelf weer over.’ Incidenten zijn pas traumatisch als meerdere symptomen gedurende langere tijd aanhouden. Dan is pas sprake van een stoornis zoals PTSS.
Als je de dood in de ogen kijkt
Sinds de oprichting van de politiepoli in het AMC ziekenhuis (1995 ) zijn al meer dan duizend politiemensen met een mogelijke PTSS aangemeld en behandeld. Onder hen opvallend veel jonge mensen; in de ogen van professor Gersons een logisch gevolg van het heldhaftige aspect van politiewerk. ‘Spanning en sensatie maakt politiewerk voor veel jonge mensen aantrekkelijker dan een kantoorbaan. Maar eigenlijk weten zij niet precies waarvoor ze kiezen. Iedereen weet namelijk dat hij ooit doodgaat, maar op jonge leeftijd staat dat nog mijlenver van je af. Dat geeft een onterecht gevoel van almachtigheid en het dragen van een uniform draagt daaraan bij. Als je dan toch opeens de dood in de ogen kijkt, besef je pas waarvoor je gekozen hebt. Een heroïsch basisgevoel maakt plaats voor angst. Angst voor eindigheid. Agenten die al wat jaren langer meelopen, denken juist daar allemaal wel tegen te kunnen. Zij gaan vaker opeens door iets kleins onderuit. De bekende druppel die de emmer doet overlopen.’ Lees verder
In je radioprogramma geef je altijd commentaar bij het nieuws. Prachtig dat je dat kan en mag doen! Wat fijn dat we leven in een vrij land met vrijheid van meningsuiting! Het spreekt voor zich dat mensen het niet altijd met je eens zijn. Dat is prima, zij hebben namelijk weer een mening waar jij het niet mee eens mag zijn.
9 mei was weer eens zo’n dag dat ik het niet met je eens was. In het nieuws ging het over de net geopende Invictus-games in Amerika. Deze spelen zijn speciaal voor gewonde veteranen. Je zei, en ik citeer: ‘Je gaat toch ook geen games maken voor stratenmakers die door hun rug zijn gegaan?’ Ze zijn dan wel gewond, maar ja, dat hoort bij hun werk en daar kiezen ze voor.’
Dit schoot in bij mij in het verkeerde keelgat. Militairen wagen hun leven om de vrijheid van ons én die van anderen te beschermen. Ja Giel, óók die van jou! Dat is toch net even iets anders dan een stratenmaker die door z’n rug gaat tijdens het werken. Een stratenmaker, hoe hard hij ook nodig is, loopt niet het risico om tijdens z’n werk een kogel van de vijand door zijn hoofd te krijgen. Hij is niet maanden bij z’n familie en geliefden vandaan om onze normen en waarden te verdedigen.
Je verwoordde in je praatje ook zo mooi dat ‘die Amerikanen’ overdreven veel respect hebben voor veteranen. Ik proefde daarin een ondertoon van bitterheid en afgunst. Ik vind namelijk dat wíj veel te weinig respect tonen voor ónze militairen. Daarin mogen we wat mij betreft veel leren van de Amerikaanse houding.
En dan de Invictus-Games. Spelen speciaal voor gewonde en zieke mannen en vrouwen die hun land gediend hebben. Opgericht in 2014, door de Britse prins Harry. Het is één van de weinige momenten dat veteranen in Nederland het respect krijgen dat ze verdienen. Giel, je mag het overdreven vinden, je mag vinden dat veteranen geen respect verdienen, je mag dat ook nog op de radio uiten én je wordt er niet om vervolgd. Waardeer die vrijheid en wees dankbaar voor hen die daar hun leven voor willen geven. Mocht het nodig zijn, dan offeren ze hun leven namelijk ook op voor jou, om er zo voor te zorgen dat je je mening kan en mag blijven geven.
Groetjes Bram
Militairen hebben zonder meer recht op de toekenning van een Draaginsigne Gewonden als bij hen een posttraumatische stressstoornis (PTSS) is vastgesteld die kan worden toegeschreven aan werkzaamheden in oorlogsomstandigheden. Dat heeft de Centrale Raad van Beroep bepaald in een door de AFMP aangespannen rechtszaak. Centraal in deze zaak staat een Bosnië-veteraan die aan zijn oorlogservaringen in Sarajevo een blijvende gehoorbeschadiging en psychische klachten heeft overgehouden. De veteraan heeft gehoorbeschadiging en psychische klachten opgelopen. De zaak spitste zich toe op de psychische klachten. Dat de veteraan tijdens zijn uitzending bloot heeft gestaan aan gevaar, dreiging en tal van oorlogshandelingen is bij de beoordeling van deze aanvraag niet betwijfeld. Defensie wees het DIG uiteindelijk af omdat het letsel niet een direct gevolg is van een concrete gevechtshandeling of aan geweldgebruik gerelateerde activiteit waarbij de militair daadwerkelijk persoonlijk gevaar liep. Het DIG wordt op grond van het Besluit Draaginsigne Gewonden toegekend aan alle gewezen militairen die het koninkrijk dienen of hebben gediend onder oorlogsomstandigheden of daarmee overeenkomende situaties. Dat geldt ook voor internationale vredesmissies binnen en buiten VN-verband. Lees verder
ASSEN – In Drenthe zijn enkele honderden veteranen met een oorlogstrauma, maar niet iedereen wil of krijgt professionele hulp, zo zegt GGZ Drenthe. De oud-militairen kampen, behalve met psychische problemen, ook met het beeld dat de maatschappij van ze heeft.
Stigma
Veteraan Wilfred werd zeven jaar gelden van zijn bed gelicht door een arrestatieteam. “Ze dachten dat ik een aanslag wilde plegen, maar ik heb nog niets eens een waterpistooltje in huis.” Wilfred werd door de rechter vrijgesproken van het voorbereiden van een aanslag, maar het bevestigt volgens hem het stigma dat rust op getraumatiseerde militairen.
Na Romeo & Julia regisseert Lucas De Man dit seizoen wederom een Shakespeare: Macbeth, dé klassieker over de zucht naar macht en status. Voor De Man gaat deze Macbeth over de relatie tussen de politiek en de media. Heeft de politiek zelf de touwtjes in handen of zijn het de media die bepalen wat er gebeurt?
Toen Lucas De Man de Amerikaanse hitserie House of Cards zag dacht hij: dit is mijn Macbeth: een man die gefrustreerd achterblijft en probeert zijn leven weer een richting op te duwen. Macbeth is geïnspireerd op de noodlottige ervaring van voormalig Commandant der Strijdkrachten Peter van Uhm. De ooit zo sterke liefde tussen Macbeth en zijn Lady Macbeth wordt op de proef gesteld als haar man gebroken terugkomt uit de oorlog. Zij zoekt naar de Macbeth van weleer, maar voelt dat er iets is veranderd. Terwijl hun macht toeneemt, verliezen zij steeds meer de wereld om hen heen en tenslotte ook elkaar.
Jamal Ouariachi, winnaar BNG Literatuurprijs 2015, schrijft een snedige en eigentijdse Macbeth waarin de complotten en intriges elkaar snel opvolgen. De continue strijd tussen de hoofdfiguren versluiert daar waar de echte macht zit. Maar wie kan het wat schelen, als de eigen muren op instorten staan. www.hzt.nl
tekst: William Shakespeare – bewerking: Jamal Ouariachi & Lucas de Man – regie: Lucas De Man – spel: Dennis Coenen, Ludo Hoogmartens, Mark Kraan, Bert Luppes (op beeld), Servaas Petrov, Saskia Temmink, Isil Vos – stemmen heksen: Frank Lammers, Hadewych Minis, Viggo Waas
genre: toneel Lees verder