Getraumatiseerde veteranen die een schadeclaim hebben ingediend voor slechte nazorg halen bakzeil. Momenteel hebben 352 veteranen Defensie aansprakelijk gesteld voor ernstige psychische schade na een missie. Pas 60 claims zijn afgehandeld en die zijn allemaal afgewezen. Dat blijkt uit cijfers van Defensie. Veteranen, belangenorganisaties en advocaten hekelen de formele opstelling van Defensie. Procedures duren vele jaren en Defensie betwist aansprakelijkheid voor de posttraumatische stressstoornis (ptss).
,,Defensie gaat er niet coulant mee om. Ze halen alles uit de kast om er onderuit te komen,” zegt letselschadeadvocaat Vincent Dolderman. ,,Niet alle schade wordt gecompenseerd. Informatie om een claim te onderbouwen, is moeilijk te achterhalen.”
Opeenstapeling problemen
Door alle frustraties stapelen de privéproblemen zich op en verergeren de psychische problemen. Veel veteranen kampen met forse schulden, echtscheidingen en werkloosheid, of ze vervallen in (huiselijk) geweld, criminaliteit en verslaving (alcohol en drugs).
,,Ik hoor schrijnende verhalen,” zegt voorzitter Leo Hartog van de stichting Dutch Military Veterans. ,,Zo’n proces is slopend. Sommigen zijn murw geslagen. Ze zijn kwaad en verbolgen.”
Peter Jongman van Wounded Warriors: ,,Veteranen zijn teleurgesteld in Defensie en voelen zich in de steek gelaten. Het houdt hen dagelijks bezig, ze moeten zich elke keer verdedigen tijdens een zitting. Dat zorgt voor extra stress.”
Sommige veteranen kunnen het mentaal en financieel niet opbrengen om het juridisch gevecht aan te gaan. ,,Velen haken af vanwege de stress rond lange procedures en hoge kosten,” zegt advocaat Dolderman.
,,Veteranen worden tot aan de hoogste instantie kapot geprocedeerd. Defensie komt met een heel team van juristen naar de rechtbank. Dat is enorm intimiderend.”
Dave Maat
In 2013 bepaalde de Centrale Raad van Beroep dat oud-Dutchbatter Dave Maat een schadevergoeding krijgt, omdat Defensie na het Srebrenica-drama geen nazorg heeft geboden.
Dat leidde tot een stroom nieuwe schadeclaims, blijkt uit cijfers van Defensie. Alleen al vorig jaar kwamen er 48 bij; 16 veteranen zijn bij de rechtbank in beroep gegaan tegen afwijzing van hun claim. ,,Er worden helaas geen goede lessen getrokken uit de zaak Dave Maat,” zegt Geert-Jan Knoops, advocaat van twee andere oud-Dutchbatters die al jaren procederen.
Veteranen strijden voor erkenning dat hun trauma het gevolg is van militaire dienst en falende nazorg. Defensie maakt in de aansprakelijkheidstelling onderscheid tussen ptss en andere psychische stoornissen. Advocaat Henk van der Meijden vindt dat onzin. ,,Veteranen zijn ooit door Defensie psychisch gescreend en goedgekeurd voor militaire dienst.”
Medisch onderzoek
Defensie zegt dat claimzaken soms enkele jaren kunnen duren. Eerst moet aan de hand van uitgebreid medisch onderzoek worden vastgesteld of Defensie wel aansprakelijk is voor de ptss.
Pas als is vastgesteld dat er geen zicht is op verandering van de psychische klachten (medische eindsituatie) kan de omvang van de schade worde beoordeeld. ,,Het behandelen van schadeclaims geschiedt op een zorgvuldige wijze en dat kan soms veel tijd kosten.”
Volgens Defensie betekent een afwijzing niet dat deze veteranen met ‘lege handen’ komen te staan. Zij komen in aanmerking voor andere vergoedingen (speciaal vervoer, medische kosten) en een militair invaliditeitspensioen (MIP).
Verjaring
Daarnaast verschuilt Defensie zich geregeld achter de verjaring van claims. Maar in twee recente uitspraken heeft de Centrale Raad van Beroep daar gehakt van gemaakt.
De rechter heeft bepaald dat voor veel veteranen pas na een Kamerbrief van maart 2006 duidelijk is geworden dat de ptss het gevolg kan zijn van falende nazorg. Dat betekent dat Defensie ook claims van oudere veteranen (Libanon, Cambodja, Bosnië, Afghanistan, Irak) die binnen 5 jaar na die Kamerbrief zijn ingediend, in behandeling moet nemen.
,,Van de verjaring blijft niks over,” zegt Van der Meijden. ,,Defensie moet niet moeilijk doen. Enige coulance is op zijn plaats.”
Bron:
AD, dinsdag 21 juli 2015
Tekst: Tonny van der Mee